تایپ فیس لاله زار / برنا ایزدپناه
تایپ فیسهای نمایشی یا display ، یکی از رایجترین انواع تایپ فیس در زبان های لاتین هستند؛ این در حالیست که توجه به این نوع تایپ فیس در زبان های فارسی و عربی خیلی کمتر به چشم میخورد. پرداختن به دلایل این کم توجهی شاید در این مجال نگنجد اما بی شک ضرورت وجود تایپ فیس های قوی و بی نقص در این حوزه غیر قابل انکار است. در این میان تایپ فیسهای خوبی نیز وجود دارند که این خلاء اساسی را تا حدود زیادی جبران نموده اند. یکی از این کارهای قابل تحسین که به زودی بصورت رایگان منتشر خواهد شد، تایپ فیس لاله زار است. لاله زار توسط برنا ایزد پناه، طراح تایپفیس لیدا، طراحی شده است. ایزد پناه درباره مشخصات اولیه و ایده ابتدایی پیدایش این تایپ فیس میگوید:
“تایپفیس «لالهزار» با سرمایهگذاری شرکت «گوگل»(Google)، تحت پروانهی فونت آزاد(Libre Font) و در سال ۱۳۹۴ طراحی شده است. لالهزار یک تایپفیس به اصطلاح نمایشیست(Display) (برای استفاده در عنوانها، اندازههای بزرگ و متنهای کوتاه) که با الهام از شیوهی خاص حروفنگاری(Lettering) که غالبا در اعلانهای ژانر سینمایی «فیلمفارسی» دیده میشود، سعی در ایجاد فضایی دوستانه و غیر رسمی دارد. اگرچه هدف این پروژه بازسازی مو به موی این شیوهی حروفنگاری نیست، بلکه تلاش شده تایپی کاربردی، مدرن و در عین حال اصیل با قابلیت پشتیبانی کامل زبانهای عربی، فارسی و اردو باشد.”
برنا ایزدپناه در طراحی حروف این تایپ فیس سعی کرده است تا سلایق هر سه زبان فارسی، عربی و اردو را در نظر بگیرد. برای مثال حروف مختص به خط اردو با الهام از شکل نستعلیق آنها، که شیوهی رایج نوشتن اردو است، طراحی شدهاند.این درحالیست که لالهزار را میتوان در دستهبندی تایپفیسهای بر پایهی خط نسخ قرار داد.
ایزد پناه درباره یکی از ویژگیهای خاص این تایپ فیس، یعنی بخشهای دستنویس آن اینگونه توضیح داد :
“از دیگر ویژگیهای این تایپفیس امکان استفادهی کاربر از فرمهای ساده شدهی چاپی و یا ترکیبهای دستنویس است. شکل چاپی خط عربی-فارسی به خاطر محدودیت تکنولوژیهای حروفچینی(Typesetting) از شیوهی دستنویس آن فاصله گرفته و به اصطلاح ساده شده. در حالی که امروزه بسیاری از این محدودیتها دیگر مانعی برای طراحی تایپنیستند و از همین رو میتوان لالهزار را تلاش کوچکی برای احیا کردن فرم سیال و پرتحرک خوشنویسی عربی-فارسی در یک تایپفیس مدرن دانست. “
لالهزارِ لاتین نیز برای همراهی خط عربی-فارسی در یک فضای هماهمنگ و همخوان طراحی شده. لذا از این تایپفیس میتوان در طراحیهای چند زبانه، برای مثال فارسی و انگلیسی، استفاده کرد.
نکته جالب و قابل توجه در طراحی این تایپ فیس، نام حمایت کننده است. همانطور که اشاره شد حمایت کننده و سفارش دهنده این تایپ فیس، شرکت مشهور آمریکایی گوگل است. جالب تر آنکه شرکت گوگل فارغ از تمامی سیاست های رایج موجود، این اثر را بصورت آزاد و رایگان منتشر خواهد کرد. این توجه و بهای شرکت آمریکایی به احیای خط فارسی-عربی را می توان در کنار کم توجهی های مسئولان داخلی دید که با وجود حمایت های بی دریغ شرکت ها و موسسات خارجی، هنوز در حمایت هنرمندان و به خصوص در زمینه طراحی فونت و مدرن نمودن خط فارسی-عربی دچار شک و تردید و اهمال هستند.
برنا ایزد پناه متولد ۱۳۶۱ است، مدرک کارشناسی خود را در سال ۱۳۸۴ در رشته طراحی گرافیک از دانشگاه سوره تهران دریافت نموده و دارای مدرک کارشناسی ارشد در دو رشته طراحی گرافیک از دانشگاه هنر لندن در سال ۱۳۸۹ و رشته طراحی تایپ فیس از دانشگاه ردینگ انگلستان در سال ۱۳۹۴ است. او هم اکنون در شهر انگلستان سکونت دارد و زمینه اصلی فعالیتش طراحی تایپ فیس است.