نقشه سیستم فعالیت مایکل پورتر
نقشه سیستم فعالیت چیست؟ یک نقشه فعالیت ابزاری تشخیصی برای تعیین مزیت رقابتی سازمان و سبد محصول شما است. این ابزار پیشنهاد ارزش ارائه شده از طرف شما را به فعالیت‌های انجام شده از طرف شما مرتبط می‌کند و موجب می‌شود تا بهتر از رقبا این ارزش را به مشتریان منتقل کنید.
چه زمانی کاربرد دارد؟
ترسیم نقشه فعالیت ساده نیست. با این وجود، زمانی که یک نقشه فعالیت مناسب را در اختیار داشته باشید، در واقع ابزاری بسیار ارزشمند مفید در اختیار دارید که اطلاعات بسیار مفیدی در اختیار شما قرار می‌دهد. از نقشه فعالیت خود می‌توانید برای موارد زیر استفاده کنید:
– اتخاذ تصمیم‌های تدریجی در مورد تناسب یک ایده یا فرصت جدید با استراتژی، البته اگر این فرصت یا ایده جدید موجب تضعیف هیچ جنبه دیگری از فعالیت شما نمی‌شود.
– انتقال چگونگی کمک کردن هر وظیفه و فعالیت یا سیاست به استراتژی کلی سازمان، همچنین می‌توانید از آن برای مرتب کردن شاخص کلیدی عملکرد سازمان استفاده کرده و آنها را به کارت‌های امتیازی متوازن در برنامه استراتژیک سازمان مرتبط سازید.
– اشتباهات ناجور و غیر متناسب را شناسایی کنید. چه‌کارهایی انجام می‌دهید که موجب تضعیف هر یک از بخش‌های نقشه فعالیت شما می‌شود؟
– در مورد مرزهای سازمان تصمیم‌گیری کنید. از آنجایی که فعالیت‌های مشخص شده بر روی نقشه فعالیت‌های شما از موارد مزیت رقابتی شما به حساب می‌آید، باید توجه داشته باشید که برون‌سپاری کوچک‌ترین قسمت از آن می‌تواند خطرات و ریسک‌های بسیاری را برای شما به همراه داشته باشد. هر بخش یا فعالیتی که در این نقشه مشخص نشده است را می‌توانید به منظور مدیریت هزینه‌ها برون‌سپاری کنید.
– برای اتخاذ تصمیم‌های سازمانی در رابطه با سرمایه‌گذاری یا کسب مالکیت‌های جدید می‌توانید از این نقشه استفاده کنید. اگر نقشه فعالیت در کار یا سرمایه‌گذاری مختلف خیلی با هم متفاوت هستند، ترکیب کردن آنها درست نیست و بهتر است آنها بصورت مجزا از یکدیگر مدیریت شوند، حتی اگر عدم ترکیب کردن آنها منجر به افزایش هزینه‌های شما شود.
منتظر یک مثال هستید؟
ساوت‌وست ایرلاینز (Southwest Airlines) از یک استراتژی بسیار قوی برخوردار است و همین موضوع باعث شده که همواره یکی از سودآورترین خطوط هوایی در ایالت متحده آمریکا باشد.
نقشه فعالیت این شرکت نشان می‌دهد که هماهنگی بسیار خوب و مناسبی بین فعالیت‌های آن وجود دارد – به عبارتی تمامی فعالیت‌های وی در راستا ارائه خدمات مشتری کم‌هزینه، مطلوب، به‌موقع، دوستانه اما محدود آن می‌باشد.
لینک‌های داخلی بین فعالیت‌های این شرکت بخوبی نشان می‌دهد که کپی کردن از روی استراتژی مورد استفاده قرارگرفته برای این شرکت بسیار سخت است – به عبارتی یک شرکت رقیب برای کپی کردن از روی آن باید در بازه زمانی کوتاهی (به عبارتی همزمان با هم) قادر به هماهنگ کردن تمامی این فعالیت‌ها با یکدیگر در چندین منطقه مختلف باشد.
چگونه این تحلیل را انجام می‌دهیم؟
۱- یک لیست بسیار بلند از جنبه‌های منحصر به فرد و ویژه شرکت خودتان را با استفاده از طوفان مغزی بررسی کنید. در این فرایند باید چندین موضوع مختلف را در نظر بگیرید: دارایی‌ها، منابع، سیاست‌ها و همچنین فرایندها. آغاز کردن با طوفان مغزی منجر به کمک کردن به شما برای اجتناب از خطا کردن و فراموش کردن موارد مختلف می‌شود.
۲- سپس با مهم‌ترین مزیت متمایز حاصل‌شده از پیشنهاد ارزشی خودتان آغاز کنید.
۳- سپس بپرسید “چگونه این ارزش را ارائه می‌دهیم؟” درخت علت و معلول را از طریق چندین لایه علت و معلول برای خودتان رسم کنید.
۴- این کار را برای هر یک از پیشنهادهای متمایز ارائه‌شده تکرار کنید. دراین‌بین باید به دلایل معمول و مشترک توجه داشته باشید.
۵- درخت‌های علت و معلول حاصل‌شده را در یک نقشه یا یکدیگر ترکیب کنید، توجه داشته باشید که این موارد باید از طریق علت‌های مشترک به یکدیگر ارتباط داشته باشند.
۶- تکرار کردن – از یادداشت‌های پشت چسب‌دار یا یک تخته وایت برد استفاده کنید. توجه داشته باشید که اگر این علت و معلول‌ها را در بین یکدیگر از یک طرف به‌طرف دیگر انتقال دهید و به‌صورت نامنظم بچینید، ارتباط بین آنها بر روی نقشه نهایی بهتر به چشم می‌آیند. اما برای انجام دادن آن به عنوان یک تمرین تیمی توصیه می‌کنم که افراد مختلفی را از بخش‌های مختلف سازمان به دور هم گرد آورید.
۷- بررسی مفهومی:
الف: از طوفان مغزی شما – آیا به نظرتان چیزی وجود دارد که همچنان بر روی نقشه فعالیت‌های شما مطرح نشده باشد؟
ب: آیا دلیل حرفه‌ای مرتبط با کسب‌وکار خودتان که در پشت هر یک از این علت و معلول‌ها قرار دارد را می‌توانید توضیح دهید؟
ج: آیا با درک و منطق آنی شما هماهنگی دارد؟
عضویت در خبرنامه