ظرفیت های رها شده تبلیغات محیطی در ایران

با توجه به رشد شهرنشینی، همه روزه مردم زمان زیادی را بیرون از خانه می گذرانند و در معرض رسانه های گوناگون قرار دارند.امروزه در شهرهای بزرگ جهان ، فضاهای تبلیغاتی متنوعی طراحی و ایجاد شده است. تبلیغات محیطی ابزاری قدرتمند است که به تولید کنندگان کالا و خدمات این فرصت را می دهد تا با مخاطبان خود یک ارتباط پیوسته و دائمی برقرار کنند.
با در نظرگرفتن نیازهای مردم در جامعه ی اطلاعاتی امروز، توسعه ی کاربردی رسانه های تبلیغات محیطی باید با توجه به عوامل گوناگونی صورت بگیرد تا بتواند پاسخگوی درخواست های آگهی دهندگان در سطح شهر باشد.

ماهیت تبلیغات محیطی به گونه ای است که باید بتواند ظرف چند ثانیه نظر مخاطب را به خود جلب کند و تاثیری ماندگار بر ذهن مشتری بگذارد به طوری که حتی بعد از اینکه بیننده از محل دور شد، همچنان به تبلیغ و موضوع آن فکر کند. به همین دلیل محیطی دات کام دراین مقاله سعی دارد تا ظرفیت های رها شده این حوزه را در ایران مورد بررسی قرار دهد.

ظرفیت های رها شده تبلیغات محیطی در ایران

تبلیغات محیطی، شاخه ‌ای از تبلیغات است و به تمامی تبلیغاتی که خارج از رسانه‌های مرسوم و سنتی (تلویزیون، رادیو، روزنامه) و تبلیغات در فضای مجازی انجام می شوند، اطلاق می شود.
در ایران وقتی صحبت از تبلیغات می‌شود همه اذهان فقط به سمت یک رسانه ،تلویزیون سوق پیدا می‌کند. اما در دهه اخیر به دلایلی چون گسترش شبکه های ماهواره ای‌ و اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و آنلاین و همچنین برخی مسائل در تبلیغات تلویزیونی، این رسانه سنتی، کارآیی و اثربخشی خود را از دست داده است.

ما در حوزه تبلیغات محیطی ابزارهای متعدد و متنوعی داریم که در ایران صرفا بخشی از آنها را به صورت متداول استفاده می کنیم که رایج ترین آن بیلبوردها هستند.
بخش عمده ای از ظرفیت های رها شده تبلیغات محیطی، شامل موارد ذیل می شود :

• تبلیغات در درون وسایل نقلیه عمومی:تبلیغات در درون وسایل نقلیه عمومی مانند قطار، اتوبوس و تاکسی است که نقش عمده ای در صنعت تبلیغات وسرمایه گذاری دارد و همچنین جایگاه مهمی در صنعت تبلیغات محیطی دارد که هنوز در ایران دچار ضعف های اجرایی و محدودیت می باشد.
• پایانه های مسافری:  پایانه‌ها به عنوان یکی از تأسیسات مؤثر در جابه‌جایی کالا و مسافر در سیستم حمل و نقل کشور، اهمیت فوق العاده‌ای دارند و ظرفیت های زیاد و بلا استفاده ای در این مکان وجود دارد.
• تبلیغات هوایی: تبلیغات هوایی در ایران کاربرد جدی بطور کامل ندارند، اما در اروپا کاربرد های فراوانی دارند. در این شکل از تبلیغات با استفاده از دود هوایپما مطالب مورد نظر خود را بر پهنه ی آسمان می نگارند و در معرض دید عموم قرار می دهند که هم جذابیت خاصی دارد و هم کاری نو است. در کنار این نوع تبلیغات، آسمان نویسی را داریم که پیام های تبلیغاتی روی بدنه ی هواپیما یا بالن نوشته می شود و از نقاط دور دست نیز قابل رویت است.
• فروشگاه های زنجیره ای: حوزه دیگر ظرفیت های رهاشده تبلیغات محیطی، فروشگاه های زنجیره ای هستند که در ایران روند رو به رشدی را دنبال می کنند و ظرفیت های بسیاری در این عرصه برای ارائه وجود دارد.
• استفاده از دستگاه های الکترونیک: حوزه نوین دیگری که باید از آن نام برد دنیای گسترده الکترونیک، عابر بانک ها و پایانه های فروش است که با بهره گیری از گستردگی و سرعت این حوزه ها، امکان و ظرفیت های بسیار زیادی در آن فراهم است. تبلیغات در فروشگاه های کوچک نیز از دیگر حوزه هایی است که ما نسبت به آن غافل مانده ایم در حالی که در آن ظرفیت های رها شده بسیاری برای تبلیغات محیطی وجود دارد و تمرکز بر آن می تواند به رونق عرصه تبلیغات کشور کمک کند.
• رسانه‌های محیطی: تبلیغات محیطی طیف گسترده‌ای را شامل می‌شود از جمله تبلیغات مترو، بیلبوردها، فرودگاه‌ها، ایستگاه‌ها و … و حوزه بسیار گسترده ای است که می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
  استقبالی که از بیلبوردها و تابلوهای محیطی در سطح شهرها شده است، نشان دهنده توجهی است که آرام آرام در این حوزه در حال شکل‌گیری است. البته همچنان ظرفیت های بسیاری در این نوع از تبلیغات مغفول مانده است. منظور از ظرفیت‌های رها شده اقتصادی تبلیغات، تبلیغاتی است که می‌توان در فضاهایی به جز بیلبوردها انجام داد، جاهایی مانند فضاهای ورزشی و ورزشگاه ها، اماکن عمومی، فروشگاه‌ها و… وجود دارد.

نقاط قوت و ضعف تبلیغات محیطی در ایران

تبلیغات محیطی نیز مانند بسیاری از حوزه ها در عرصه های مختلف زندگی اجتماعی، قابلیت‌ها و ظرفیت های زیادی در این عرصه را به همراه دارند که این موضوع را می توان جزو نقاط مثبت آن برشمرد و از آنجا که تبلیغات محیطی با روح و روان مردم ارتباط دارد، ‌نشاط‌بخش بودن نمادها و مفاهیم به کار رفته در آن، باعث اعتلای فرهنگ جوامع و روح عمومی حاکم بر آن می‌شود و بالعکس.
نبود افراد و طراحان حرفه ای درعرصه تبلیغات محیطی نیز از دیگر نقاط ضعف این عرصه است و همچنین طراحان در این حوزه باید ذائقه هنری و ذائقه تجاری را با هم دارا باشند زیرا حضور چنین افرادی باعث تقویت بنیه ی تبلیغات محیطی کشور می‌شود.
همانطور که می‌دانیم بخش زیادی از رفتار و روحیات ما متاثر از ادراکات، دیده‌ها و شنیده‌های ماست. پس می‌توان گفت تبلیغات محیطی در شکل دهی به رفتار و خصوصیات شخصیتی ما بسیار موثر است و طراحان تبلیغاتی در طراحی طرح های تبلیغاتی باید همه ی این نکات را مد نظر داشته باشند. این طراحان همچنین باید درک هنری داشته باشند و با مسائل جمعیت‌ شناختی نیز آشنا باشند تا بتوانند طرح هایی متناسب با شرایط مختلف اجتماعی طراحی کنند.

وضعیت تبلیغات در دنیا و کشورهای پیشرفته

وضعیت تبلیغات در دو طیف زیر مورد دسته‌ بندی و بررسی قرار می گیرد:

• کشورهای توسعه یافته: اصولا تبلیغات در جوامعی رخ می دهد که عرضه کالا در آن زیاد است و نیاز است که کالای عرضه شده، خریداری شود و شرکت ها در یک رقابت سخت و فشرده دنبال مشتری هستند.بطور مثال کشورهای توسعه یافته مانند آلمان شاهد رویه‌ای معقول و منطقی ایست و از همه ی ابزارهای تبلیغات محیطی به جا و درست استفاده شده است.
• کشورهای در حال توسعه: در کشورهای در حال توسعه مانند عراق که تجربه یک جنگ سخت را نیز داشته اند و زیر ساخت های بسیاری در این کشورها آسیب دیده است، تبلیغات محیطی ظرفیت‌های محدودی دارند. وقتی وارد این کشورها ‌می شویم فضای عمومی این کشورها به دلیل نوع تبلیغات محیطی به کار رفته در آن، احساس غمگینی و خمودگی به انسان منتقل می کند و بطور کلی ناهنجاری های بسیاری در بحث تبلیغات محیطی این کشورها وجود دارد.

راهکارهای بهره گیری از ظرفیت های رها شده تبلیغات محیطی در ایران

تجدید نظر در بحث قوانین و مقررات و بررسی خلاء های موجود در این عرصه یکی از راه های بهره گیری کامل از ظرفیت های رها شده تبلیغات در ایران می باشد و از طرفی استفاده از دانش و نمونه های موثری است که در کشورهای دیگر انجام شده است که توانسته اند از ظرفیت های تبلیغات محیطی به خوبی استفاده کنند جزء راهکارهای مناسب برای پیشرفت در این حوزه می باشد.
این کشورها به لحاظ آموزش ، ابزار و استفاده های منطقی از ظرفیت های تبلیغات محیطی کارهای مطلوبی را اجرا نموده اند و معادلاتی که بین نهادهای قانونگذاری و شرکت های تبلیغاتی وجود دارد باید مورد بررسی قرار گیرد و در نتیجه با استفاده از تجربیات آنها به تعریف درستی برای کشور خودمان برسیم و الگویی بومی برای کشور خود طراحی کنیم. به عنوان مثال آلمان نمونه یک کشور موفق است که توانسته بین مباحث قانونگذاری و انجام فعالیت های تبلیغاتی، ارتباطی منطقی برقرار کند.
در زمینه ظرفیت های رها شده صنعت تبلیغات در ایران باید از صاحب نظران، اساتید و فعالان این عرصه بخواهیم تا نقطه نظرات خود را بیان کنند تا نهاد های قانونگذار، دستگاه های ذیربط و کانون های تبلیغاتی، به عنوان مجریان اصلی تبلیغات، با مباحث این حوزه بیشتر آشنا شوند تا با به وجود آمدن فضای تبلیغاتی مطابق با استاندارد های علمی، در آینده شاهد باشیم که مردم از آرامش بصری برخوردارند و تبلیغات از رویه ای منطقی پیروی می کند.

عضویت در خبرنامه