تناقض انتخاب – فرصتی برای خلق مدلهای کسبوکاری جدید
در دنیای مدرن امروزی ما با وفور همه چیز مواجه هستیم اما آیا به همان میزان هم لذت ما از چیزهایی که در اختیارمان قرار میگیرد، بیشتر شده است؟ وقتی وارد یک فروشگاه خردهفروشی میشویم با انبوهی از محصولات با برندهای مختلف مواجه میشویم، یا وقتی بخواهیم با این زمان اندکمان فیلمی ببینیم یا آهنگی گوش کنیم صدها گزینه پیش روی ما وجود دارد، وقتی بخواهیم مطالعهای داشته باشیم و دربارهی موضوعی چیزی بدانیم انبوهی از اطلاعات مفید از کانالهای مختلف فیزیکی، مجازی و اجتماعی در اختیارمان قرار دارد، اما آیا اینها به ما حس استقلال و آزادی بیشتری میدهند یا بیشتر ما را در انتخاب سردرگم و در تصمیمگیری دچار مشکل میکنند؟
بری شوارتز (Barry Schwartz)، روانشناس و از محققان به نام در حوزهی تصمیمگیری، کتابی را در سال ۲۰۰۴ منتشر کرد با عنوان «تناقض انتخاب» (Paradox of Choice) و در آن دقیقاً به معضل آزادی بیش از حد گزینههای انتخاب ما در دنیای مدرن پرداخته است. با داشتن حق انتخاب بیشتر، انتظار برای پیدا کردن مناسبترین، بالا میرود. در یک زمان، بالا رفتن تعداد انتخابها، انتخاب را دارای خطای بیشتر میکند. اگر در فروشگاه برای خرید یک کالا دارای حق انتخاب بین تعداد بسیار زیادی گزینه باشیم، فروشگاه را با رضایت کمتری نسبت به انتخاب نهایی خود ترک خواهیم کرد. احساس پشیمانی و افسوس خواهیم داشت و همچنین به انتخابهایی که می توانستیم بکنیم و نکردیم فکر میکنیم. این پارادوکس انتخاب یا تناقض انتخاب است.