نگاهی به کمپین های تبلیغاتی روز جهانی بدون پلاستیک در سرتاسر دنیا / فرهنگ سازی بین المللی برای حفاظت از محیط زیست

پلاستیک و نایلون هایی که روزگاری نشان از پیشرفت جوامع داشت، این روزها به بلای جان محیط زیست تبدیل شده است. تجزیه یک کیسه پلاستیکی که در طبیعت رها شده، هزاران سال طول می کشد. بر اثر آلودگی حاصل از کیسه های پلاستیکی، سالانه هزاران جانور آبزی و بیش از یک میلیون پرنده در جهان تلف می شوند.

برنامه حفاظت از محیط زیست سازمان ملل متحد برآورد کرده است در هر ۱٫۶ کیلومتر مربع از اقیانوس ها، ۴۶هزار قطعه زباله پلاستیکی شناور وجود دارد و همین موضوع دغدغه دوستداران محیط زیست و نگرانی آنها برای نسل آینده و طبیعت و دریاها را پررنگ کرده و کمپین های تبلیغاتی زیادی برای این مسئله در دنیا و کشور خودمان به راه افتاده است. در گزارش زیر به گوشه ای از تبلیغاتی که در جهت آگاهی بخشی و فرهنگ سازی در خصوص این معضل به انجام رسیده است، اشاره می شود.

کمپین منع استفاده از کیسه های پلاستیکی در مالزی

کمپین روز جهانی بدون پلاستیک هر ساله در ماه ژوئن (۲۱ تیر ماه) با برنامه های تبلیغاتی زیادی همراه است که هدف آن کاهش استفاده از کیسه های پلاستیکی و حفظ محیط زیست است. به طور متوسط در هر دقیقه یک میلیون کیسه پلاستیکی در جهان تولید می شود که نیمی از آنها فقط یک بار مورد استفاده قرار می گیرند.

زمان لازم برای تجزیه این کیسه ها ۳۰۰ تا ۵۰۰ سال است و اغلب سر از محیط های طبیعی در می آورند. گاهی این قبیل کمپین ها واکنش هایی از جانب ذی نفعان و سیاست گذاران و صنایع پلاستیک سازی برمی انگیزد. با این حال گام های مهمی در جهت آگاه سازی مشتریان، تغییر دانش و نگرش و رفتار آن نسبت به این مسئله برمی دارد. نتایج یک تحقیق در مالزی نشان داده که مصرف کنندگان از قانون منع استفاده از کیسه های پلاستیکی حمایت کرده اند.

کمپین های تبلیغاتی خاصی که برای این منظور در مالزی به راه افتاد، دولت را وادار به شکستن سکوت کرد و با وضع کردن قانون مالیات کیسه های پلاستیکی، تلاش خود برای ایجاد یک فرهنگ مصرف پایدار را نشان داد. این کار نیازمند حمایت از چارچوب های قانونگذاری بود که مکانیزم و دستورالعمل های آشکاری برای مصرف کنندگان، خرده فروشان، سوپرمارکت ها و صنایع پلاستیک سازی فراهم می کرد.

مفهوم اصلی قانون وضع مالیات برای این مسئله، عمدتا روی جمعیت مصرف گرا تمرکز کرد تا هزینه های خارجی آلودگی محیط زیست را کاهش دهد. هدف این کار انگیزه برای تغییر رفتار مصرف کننده و کاهش مصرف بی رویه پلاستیک و کیسه های پلاستیکی بود.

در واقع زندگی مدرن علاوه بر رفاهی که برای انسان به همراه دارد گاه ضررهای جبران ناپذیری را نصیب او می کند. چنین کمپین های تبلیغاتی امید دارند که تلاش های آنها برای جلوگیری از آلودگی طبیعت به پلاستیک مثمرثمر واقع شود.

وقتی المپیک چین حمایت نشان داد

کشور چین نیز یکی از برندهای ملی بود که قدم در راه حمایت از این کمپین تبلیغاتی گذاشت. مسئولان مرتبط با این اقدام در کشور چین خرید کیسه های پلاستیکی را منع کرده و فراخوان عمومی برای برگرداندن کیسه هایی که از جنس پلاستیک بودند برگزار کرد که بسیار مورد استقبال بازرگانان و خریداران قرار گرفت. هدف آنها از این کار حذف کیسه های بی مصرف و وادار کردن فروشگاه ها به پذیرش این مسئولیت بود.

چینی ها در روز ۳میلیارد از این کیسه ها استفاده می کنند. ممنوعیت استفاده از کیسه های پلاستیکی در دو سال اخیر در دنیا از جمله در سانفرانسیسکو، انگلستان و… نیز رواج یافته است. سال گذشته در شهر «شنزهن» در جنوب چین این طرح به اجرا گذاشته شد.

در یکی دیگر از شهرهای چین، کیسه های پلاستیکی را به منظور مبارزه با آلودگی سفید یا همان آلودگی کیسه های پلاستیکی حذف کردند که خیلی هم موفق بود. این طرح قرار است در چین باعث صرفه جویی نفت به میزان ۳۷میلیون بشکه در سال شود. چهار سال پیش نیز هنگامی که بازی های جهانی المپیک در چین برگزار می شد، روی تبلیغات و فرهنگ سازی این مسئله سرمایه گذاری بیشتری شد تا از فرصت پیش آمده و حضور توریست ها از سرتاسر دنیا برای آگاه سازی خطرات و مضرات استفاده از پلاستیک در محیط زیست به بهترین نحو استفاده کند.

نکته جالب ماجرا آنکه در حین برگزاری مسابقات نیز اسباب و لوازمی برای برگزاری بهینه این طرح و کمپین ها و سیاست هایی به اجرا رسید. تحت این قانون جدید، کسب وکارها از تولید، فروش یا استفاده کیسه هایی با ضخامت نازک تر از ۲۵ هزارم میلیمتر منع شدند. علاوه بر چین، کشورهایی مانند آفریقای جنوبی، تایوان و مقدونیه استفاده از این کیسه ها را به کلی ممنوع کرده اند.

در سال ۲۰۰۲ میلادی، بنگلادش نخستین کشوری بود که استفاده از کیسه های پلاستیکی را ممنوع کرد. این کشور به دنبال سیل ویرانگر سال ۱۹۸۸ میلادی و به دلیل اینکه کیسه های پلاستیکی با بستن راه فاضلاب ها عامل اصلی شدت یافتن سیلاب بودند، خسارات چشمگیری دید.

وحشی ترین درنده اقیانوس ها

آگهی معروف نشنال جغرافی

یکی از فعالان جدی حمایت از محیط زیست برند نشنال جغرافی است که همواره با سفارش آگهی های تبلیغاتی خود نقش مهمی در بهسازی فعالیت های مخرب در جهت محیط زیست داشته است. یکی از این آگهی ها تبلیغ کیسه های پلاستیکی شناور در اقیانوسی آبی با شعار وحشی ترین درنده اقیانوس ها در روز جهانی زمین است. در این تبلیغ، کیسه ها به شکل عروس دریایی طراحی شده و شاید نگاهی به گیر افتادن حیوانات دریایی در آنها و اشتباه گرفتن این کیسه ها با عروس های دریایی داشته است.

در پی این کمپین عده ای راهکار استفاده از کیسه های کاغذی سنتی را به جای نایلون ارائه کردند که آن هم با چنین انتقاداتی روبه رو شد که کیسه های کاغذی به علت وجود کربن بیشتر در آن خطرناک تر هستند. همچنین انتقادات دیگری هم وارد شد که مسائل مهم تری برای بررسی مانند تغییرات آب و هوایی، انقراض گونه های کمیاب و اتمام تدریجی آب شیرین اقیانوس ها نسبت به این مسئله وجود دارد.

اما بازخوردهای موفق آن از نامه یک نوجوان ۱۶ ساله تا بحث هایی که در صفحه فیس بوک این کانال تلویزیونی به راه افتاد، حاکی از تاثیرگذاری عمیق آن بود. ارتقای سطح آگاهی مردم در زمینه زیان های بهداشتی و محیط زیستی و استفاده از کیسه های پلاستیکی از جمله اهداف مهم این کمپین بود که به نظر می رسد توانسته بود با توجه به برند قوی خود سربلند از آن بیرون بیاید.

آگهی سازمان حمایت از محیط زیست Surfrider

این سازمان لینکی خاص برای تبلیغ این کمپین در سایت خود قرار داده است و دکمه ای برای اهدای مبلغی در جهت بهبود این وضع و پاکسازی طبیعت و دریاها از جانب افراد داوطلب قرار داده است. در تبلیغات سایت این موسسه، لوگوی عدم استفاده از کیسه پلاستیکی به چشم می خورد و در زیر آن نوشته شده است که انسان ها مسئول آلودگی محیط زیست هستند، اما راه حل برطرف کردن این معضل نیز خود آنها هستند. کمپین منع کیسه پلاستیکی برای کمک به این نقد طراحی شده است.

از مقامات محلی و فروشندگان نیز برای همکاری دعوت به عمل آمده است. در این سایت تبلیغاتی بیان شده است که تاکنون ۳۵ شهر برای همکاری با این کمپین و عدم استفاده از کیسه های پلاستیکی در شهر خود با آنها اعلام همکاری کرده اند.

در قسمتی دیگر از این سایت هشتگ #banthebag پذیرای تجربه مخاطبان از همکاری با این کمپین است و عکس های آنها را در معرض نمایش می گذارد. همچنین plasticbagfreeday# دیگر هشتگی است که در جهت تبلیغات اینستاگرامی این رویداد طراحی شده است.

ارتباط با نویسنده: hoda.rezaeii@yahoo.com

عضویت در خبرنامه