«فرصت امروز» ظرفیت های سرمایه گذاری استان اردبیل را بررسی می کند / مغفول ماندن ظرفیت گردشگری زیر سایه بخش کشاورزی

این استان با وجود استعدادهای ویژه در بخش کشاورزی به دلیل قرارگیری در موقعیت جغرافیایی و منطقه آب و هوایی خاص می تواند شاهد رشد روزافزون صنعت گردشگری باشد. در همین راستا می توان با سرمایه گذاری مطلوب و برنامه ریزی شده جهت توسعه صنعت توریسم در استان و بهره گیری از مزیت و پتانسیل های چشمه های آب گرم و پیست های اسکی در زمستان و آب و هوای معتدل و مناظر طبیعی بکر در تابستان، امکانات پزشکی و درمانی مناسب، در سطح استان شاهد توسعه توریسم به ویژه اکوتوریسم سلامت و درمان و گردشگری زمستانی در این منطقه بود.

همچنین با توجه به قرارگیری این استان در قطب دامپروری کشور و فراوانی محصولات خام لبنی در استان، سرمایه گذاری در بخش فرآورده های لبنی از قبیل ایجاد صنایع تبدیلی فرآورده های لبنی، حمایت از واحدهای موجود جهت ارتقای تکنولوژی و متنوع سازی تولیدات، حمایت از طرح های نیمه تمام با تکنولوژی روز و بالا، محصولات (خامه، کره و. . . ) با جهت گیری صادراتی را می توان از اولویت های سرمایه گذاری استان اردبیل دانست. برای آشنایی بیشتر با ظرفیت های سرمایه گذاری استان اردبیل گفت و گویی را با حسین پیرموذن، رئیس اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی استان اردبیل داشته ایم که در ادامه می خوانید.

در سال جاری حدود ۲۲ میلیون دلار صادرات داشتیم

پیرموذن با بیان اینکه صادرات استان اردبیل در سال ۹۲ حدود ۵۶ میلیون دلار بود، می گوید: این میزان در سال ۹۴ به ۷۳ میلیون دلار و در نیمه اول سال جاری به ۲۲ میلیون دلار رسید. با توجه به این موضوع که ۲۱۹ واحد تولیدی و صنعتی استان دارای ظرفیت صادرات هستند اگر همه مجموعه های ذی ربط همکاری و تعامل داشته باشند باز هم صادرات استان رونق خواهد گرفت. وی اضافه می کند: پس از سیب زمینی که از عمده ترین کالاهای صادراتی استان اردبیل محسوب می شود، می توان به  به عنوان دیگر اقلام صادراتی این استان اشاره کرد که عمده این کالاها به جمهوری آذربایجان، روسیه، گرجستان، مسکو، اوکراین و عراق صادر می شود.

رئیس اتاق بازرگانی اردبیل با اشاره به موانع صادراتی استان می افزاید: یکی از مهم ترین زیرساخت های توسعه و افزایش صادرات محصولات استان به جمهوری آذربایجان ۲۴ ساعته شدن فعالیت گمرک بیله سوار است و به نوعی این موضوع بزرگ ترین مشکل در مسیر توسعه صادرات استان اردبیل به شمار می رود که امیدواریم با پیش بینی های انجام شده و جلسات مشترک مسئولان رده بالای ایران و آذربایجان این مشکل نیز برطرف شده و شاهد فعالیت ۲۴ ساعته این گمرک باشیم.

پیرموذن با اشاره به رابطه مستقیم تولید با اشتغال، کارآفرینی و توسعه کشور می گوید: یکی از مشکلات اساسی واحدهای تولیدی سرمایه در گردش است که موجب شده تولید در کشور با چالش و رکود شدیدی مواجه شود. اگر سرمایه در گردش واحدهای تولیدی هرچه سریع تر تامین نشود مدیران این واحدها برای صیانت از اشتغال موجود دچار مشکلات اساسی خواهند شد و تعدیل نیرو و بیکاری جوانان نیز تبعات اجتماعی به دنبال خواهد داشت.

اولویت های سرمایه گذاری استان کدامند؟

وی همچنین با اشاره به ظرفیت های بخش کشاورزی استان اردبیل ادامه می دهد: استان اردبیل از پتانسیل بسیار بالایی در حوزه تولید و کشت انواع محصولات کشاورزی برخوردار است. این استان رتبه نخست تولید عدس و کلزا در کشور را به خود اختصاص داده است و در تولید محصولات سیب زمینی، سویا، هلو و شلیل و پرورش گاومیش رتبه دوم را داراست. با وجود اینکه بازار محصولات کشاورزی اردبیل با نام سیب زمینی شناخته می شود اما در سال های اخیر کشت محصولاتی مثل زعفران و پسته نیز در این استان نتیجه بخش بوده است.

پیرموذن در ادامه می افزاید: با توجه به سهم بالای تولید سیب زمینی در استان باید در جهت افزایش ارزش افزوده این محصول در زمینه فرآوری و تولید فرآورده های متنوع از سیب زمینی از قبیل تاسیس مرکز مطالعات سیب زمینی، ایجاد واحد تولید فرآورده های جدید سیب زمینی (پودر، پوره و. . . )، ایجاد واحد سورتینگ جهت آماده سازی سیب زمینی تولیدی برای صادرات و سرمایه گذاری در زمینه ایجاد تاسیسات نگهداری سیب زمینی به صورت مکانیزه، سرمایه گذاری های مناسبی صورت گیرد.

وی همچنین با بیان اینکه تولیدات باغی استان می تواند زمینه های سرمایه گذاری در حوزه فرآوری میوه با جهت گیری صادراتی از قبیل احداث واحدهایی مانند سورتینگ و بسته بندی، ایجاد سردخانه، تولید کنستانتره و آب میوه و… را در استان ایجاد کند، این مهم را نیز به عنوان یکی از اولویت های سرمایه گذاری این استان معرفی کرد.

رئیس اتاق بازرگانی استان اردبیل با اشاره به ظرفیت های دیگر استان اردبیل در حوزه معادن، گردشگری، صنایع دستی و اقلامی مثل عسل و گیاهان دارویی اضافه می کند: در حال حاضر این استان در بین سایر استان ها رتبه ۲۰ صنعتی را به خود اختصاص داده است در حالی که این جایگاه تناسبی با پتانسیل های اقتصادی این استان ندارد.

***

نگاه اجمالی به استان

استان اردبیل در شمال غربی فلات ایران با بیش از ۱۸ هزار و ۵۰ کیلومتر مربع، یک درصد مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده است. این استان از شمال به رود ارس، دشت مغان و بالها رود در جمهوری آذربایجان، از شرق به رشته کوه های طالش و بغرو در استان گیلان، از جنوب به رشته کوه ها، دره ها و جلگه های به هم پیوسته استان زنجان و از غرب به استان آذربایجان شرقی محدود شده است.

چهار شهرستان این استان به طول ۲۸۲/۵ کیلومتر با جمهوری آذربایجان هم مرز هستند. راه ارتباطی استان اردبیل با مرکز کشور از طریق محور اردبیل-آستارا (گردنه حیران) و از راه رشت و قزوین به تهران میسر می شود. این استان به پیشنهاد دولت و تصویب مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۷۲ از محدوده سیاسی- اداری استان آذربایجان شرقی جدا شده و به عنوان استانی مستقل در تقسیمات کشوری جای گرفت.

این استان به دلیل برخورداری از ظرفیت های طبیعی ییلاق های دامنه سبلان و دشت های وسیع اردبیل، مغان و مشگین شهر یکی از قطب های مستعد کشاورزی و دامپروری در کشور به شمار می رود. بخشی از تولیدات کشاورزی این استان همچون گندم، جو، سیب زمینی، پیاز، بذر چغندر قند، حبوبات، دانه های روغنی ذرت، انواع میوه جات مثل سیب، گلابی، آلبالو، زردآلو، هلو و همچنین در بخش دام و طیور، تولید پروتیین، پرورش ماهی، زنبورداری و تولید عسل، نه تنها در داخل کشور بازارهای خاص خود را دارد بلکه بخشی از آن جزو اقلام صادراتی کشور نیز محسوب می شود. در کنار فعالیت های کشاورزی باید به فعالیت های صنعتی این استان نیز اشاره کرد.

در حال حاضر استان اردبیل دارای هشت شهرک صنعتی، کارخانه های بزرگ نساجی، سیمان، ذوب آهن و کشت و صنعت است. کارخانه های چرم مغان، شیمیایی آراز، کبریت سازی مشگین شهر، سیمان، کشتارگاه صنعتی آرتا، ویل تایر، نئوپان خلخال، شیرخشک مغان، کارخانه های لبنیاتی و پنیر سازی، موکت بافی و. . . را هم باید به فعالیت های صنعتی استان اضافه کرد. صرف نظر از فعالیت های کشاورزی، دامپروری و صنعتی، استان اردبیل در بخش صنایع دستی فعالیت های قابل توجهی دارد.

بافت گلیم، جاجیم، شال، زیرانداز، قالیچه قوبای خلخال، قالی بافی، قلاب بافی، فرش، خورجین و نیز معرق کاری، منبت و خراطی، مصنوعات چرمی و ورنی که بیشتر توسط عشایر شاهسون دشت مغان انجام می شود، مهم ترین صنایع دستی منطقه را تشکیل می دهند. استان اردبیل همچنین در تولید بسیاری از محصولات کشاورزی، حائز رتبه های برتر کشوری است.

به طور مثال این استان رتبه اول تولید عدس، رتبه اول تولید کلزا، رتبه دوم تولید سیب زمینی، رتبه سوم تولید عسل، رتبه پنجم تولید چغندر قند، رتبه هفتم تولید حبوبات و رتبه هفتم تولید گندم و جو را در کشور داراست. گفتنی است استان اردبیل دارای ظرفیت های بسیار خوبی در زمینه تولید انواع گیاهان دارویی کمیاب و نایاب است طوری که دامنه های سبلان این استان زیستگاه بیش از ۵۰۰ گونه از انواع گیاهان دارویی کمیاب و بی نظیر است.

***

گردشگری و معادن

استان اردبیل با دارا بودن ۱۷۸ معدن در گروه معادن مصالح ساختمانی از وضعیت مناسبی در سطح کشور برخوردار است و در زمینه معادن فلزی نیز با اتمام عملیات اکتشافی، چشم انداز خوبی را در حوزه عناصر طلا، نقره، مولیبدن و مس می توان برای این استان متصور بود. این استان به دلیل موقعیت جغرافیایی و معادن پر تعدادی که دارد، در صورت استخراج کانی و سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی از آن می تواند باری از رشد اقتصادی استان را به دوش گیرد.

شهرستان های خلخال، مشگین شهر و نمین از جمله مهم ترین مناطق تمرکز معادن سنگ ها و کانی های قیمتی و تزیینی استان به ویژه سنگ عقیق سبلان محسوب می شوند که سالانه هزاران تن انواع عقیق از این معادن استخراج و به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می شود. در زمینه «پرلیت» نیز در کل کشور بزرگ ترین معادن پس از آذربایجان شرقی در استان اردبیل واقع شده اند. پرلیت بیش از ۳۰۰ نوع کاربرد دارد؛ از صنایع پزشکی گرفته تا تولیدات کشاورزی و تولید مصالح سبک.

در همین راستا سنگ تراشی یکی از عمده مشاغل مطرحی در کشور محسوب می شود که به تبع آن استان اردبیل نیز قابلیت توسعه و بسط این شغل پردرآمد در منطقه را داراست اما در حال حاضر به دلیل عدم توجه برخی مسئولان حوزه صنعت و معدن گستره فعالیت این حرفه در استان کم بوده و این امر عرصه را بر صادرات مداوم سنگ های معدنی و قیمتی تنگ کرده است.

استان اردبیل همچنین یکی از مهم ترین مقاصد گردشگری ایران محسوب می شود و با وجود اینکه بسیاری از گردشگران، این استان را جزو استان های سردسیر با هشت ماه آب و هوای سرد و تنها چهار ماه آب و هوای گرم و معتدل می شناسند اما اقلیم های چهارگانه موجب شده تفاوت درجه حرارت هوا در جنوبی ترین و شمالی ترین شهرستان های این استان قابل توجه باشد تا در زمانی که در یک شهرستان هوا سرد و ابری است، در شهرستان مجاور شهروندان شاهد آب و هوای آفتابی باشند.

این مهم موجب شده است هر یک از شهرستان های ده گانه این استان قابلیت های اکوتوریسم ویژه خود را داشته و هریک بتواند در مقطعی از سال پذیرای مهمانان و گردشگران باشد. یکی از ویژگی های این استان آب و هوای مطبوع و خنک این منطقه در فصل های بهار و تابستان است. مجتمع های آب گرم سرعین در ۲۲ کیلومتری غرب شهر اردبیل یکی از مشهورترین مناطق گردشگری استان اردبیل به حساب می آید که در فصل های گرم -به ویژه فصل تابستان- میزبان ده ها هزار گردشگر از اقصی نقاط ایران و کشورهای خارجی است.

سرعین بیشترین تعداد هتل و هتل آپارتمان ها را با جمعیت نسبتا کم در مقایسه با سایر مناطق گردشگری ایران دارد. مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی، جنگل فندقلو، دریاچه شورابیل، پل یدی گوز، عشایر شاهسون و بازار بزرگ اردبیل از دیگر مکان های دیدنی این استان محسوب می شوند.

ارتباط با نویسنده: Leilashirzad69@gmail.com