Take a fresh look at your lifestyle.

روش اجرای مسئولیت اجتماعی بنگاه ها

روش اجرای مسئولیت اجتماعی بنگاه ها

موضوع منابع انسانی بیش از یک دهه است که در دانشگاه­های مدیریت مورد مطالعه قرار می­گیرد و مهمترین هدف آن تبدیل این منابع به سرمایه انسانی است که بتواند تولید ارزش و ثروت نماید. مؤسسه مطالعات و بهره­وری منابع انسانی که در راستای نگرش جدید معماری منابع استانی فعالیت می­کند، قدمهای بسیار مهمی درا ین زمینه برداشته است و جایزه مدل تعالی منابع انسانی از مهمترین اقدامات این مؤسسه است .

بحث مسولیت اجتماعی بنگاه ها یکی از چالش های مهم منابع انسانی چه ازدیدگاه غرب و چه از دیدگاه ایدئلوژیک است و امروزه کشورها به دنبال راهی هستند تا از طریق آن مسئولیت­پذیری نهادها را در مقابل هم افزایش دهند تا به اهداف خود برسند.

برای داشتن کشوری با اقتصاد رقابت­پذیر در سطح جهان باید زیرساخت­های آن را ایجاد کرد، یکی از این زمینه­های بنیادی ایجاد مسئولیت اجتماعی در بنگاه­هاست.

مفهوم مسئولیت اجتماعی ریشه عمیقی در آموزه­های دینی ما دارد ولی متأسفانه در حوزه کسب و کار کمتر به آن توجه شده است در حالی که دیگران برروی آن کار کرده و به نتایج خوبی دست یافته اند.

مدل های مسئولیت اجتماعی

تعریف CSR

CSR یک مفهوم جدید است که هنوز تعریف واحدی که در سطح جهانی مورد قبول باشد برای آن ارائه نشده است. می­توان گفت CSR در یک تعریف عام طریقی است که بنگاه­ها به وسیله آن رویکردهای اقتصادی اجتماعی و زیست محیطی را با ارزش­ها، فرهنگ، استراتژی­ها، ساختار تصمیم­گیری و شیوه­های عملیاتی خود به شکلی شفاف و قابل حسابرسی یکپارچه می­کنند و در نتیجه فرآیندها و رویه­های بهتری را درون سازمان خود جاری می­کنند و به این ترتیب ثروت می­آفرینند و جامعه را بهبود می­بخشند.

پذیریش و توسعه مفهوم CSR

امروزه این مفهوم در سطح وسیعی مورد پذیرش قرار گرفته و معنای آن حوزه­هایی چون ایمنی محصول، صداقت در تبلیغات، حقوق کارکنان ، پایداری محیط زیست، رفتار اخلاقی و مسئولیت­های جهانی را دربرمی­گیرد و ذی­نفعان وسیعی از کارکنان، مشتریان، جوامع، محیط زیست، رقبا، شرکای تجاری، سرمایه­گذاران، سهامداران و دولت­ها را شامل می­شود.

تحول دیدگاه­های CSR

۱ – مدل اقتصادی
۲ – مدل قانونی: برای این مفهوم نیز همچون سایر مفاهیم باید قانون وضع کرد تا به عنوان یک مدل در کنار مدل اقتصادی قرار گیرد. و خلاء­ها رفع شود.
۳- مدل اجتماعی: گاهی با وجود مدل قانونی نیز مشکلاتی پیش می­آید، مثلاً با وجود قانون کار ما شاهد اختلاف کارگر و کارفرما هستیم لذا متفکران علم اقتصاد و مدیریت در کنار این دو مدل، مسایل اجتماعی را نیز مطرح کردند با این تفاوت که در این مدل برخلاف مدل های قبلی اجباری در کار نیست و این ویژگی CSR است که بنگاه­ها می­توانند به صورت اختیاری و داوطلبانه آن را انتخاب کنند. با وجود این ویژگی مدل اجتماعی فراتر از قانون است چرا که سازمان­ها قوانین را رعایت می­کنند و بعد از اینکه بلوغ بیشتری پیدا می­کنند وارد مدل اجتماعی و رعایت مسئولیت­های آن می­شوند.

روش برخورد بنگاه­ها با CSR

۱- رویکرد تدافعی: یک شرکت در ابتدا با ورود مبحثی جدید مخالفت می کند. این رویکرد در کشور ما بسیار مرسوم است؛ فرار از پرداخت مالیات، حق بیمه و حقوق کارگر از نمودهای بارز رویکرد تدافعی است.

۲- رویکرد هزینه- فایده: به مرور به فکر راه چاره افتاده و به فکر محاسبه هزینه- فایده می­افتد.

۳- رویکرد استراتژیک: بعد از مدتی شرکت متوجه می­شود که در این شرایط تنها محاسبه هزینه – فایده کفایت نمی­کند و آن را در برنامه­ریزی­های استراتژیک خود می­گنجاند؛ تبعیت از قوانین، پرداخت مالیات و … در این بخش قرار می گیرند.

۴- رویکرد نوآوری و یادگیری: مرحله بالاتری هم وجود دارد که شرکت برای رسیدن به موفقیت بیشتر در این موضوع پیشتاز شده و به حرکات نوآورانه می­پردازد.

کشورهای فعال در حوزه CSR

در کشورهایی که شاخص رقابت­پذیری وضعیت خوبی دارد سطح مسوولیت­پذیری اجتماعی نیز بالاست در سطح بین­المللی در آمریکای شمالی، آمریکای لاتین و اروپا به این موضوع در حد مطلوبی پرداخته شده است اما محدوده­ای از آسیا و قسمتی از آفریقا هنوز وارد مرحله گزارش دهی نشده­اند. بر اساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۰۷، کشورهایی همچون انگلستان ، آمریکا ، ژاپن ، هلند ، سنگاپور ، بلژیک ، کانادا، استرالیا و دانمارک در این حوزه پیش رفته­اند و کشورهایی از قبیل آنگولا ، بنگلادش ، چین و اتیوپی نیز جزو شروع کنندگان هستند اما کشور ما هنوز در لیست شروع­کنندگان نیز قرار ندارد.

دلایل موافقت با CSR

۱- اثرات اجتماعی ناشی از فعالیت و کسب و کار را نشان داده و راه­حل برای آن ارایه می­کند.

۲- منابع فردی کسب و کار را محافظت می­کند.

۳-از مقابله و تعارض کسب و کار با دولت جلوگیری می کند.

۴-جذب متخصصین و به کارگیری منابع را تسهیل می­کند .

۵- راه­های برخورد پیشگیرانه با مشکلات را نشان می­دهد.

دلایل مخالفت با CSR

۱- اهداف بازار آزاد را برای دستیابی به سود بیشتر، محدود می­کند.

۲-اهداف اولیه کسب و کار را مخدوش می­کند.

۳- توان رقابت در بازارهای بین­المللی را محدود می­سازد.

۴- کسب و کار برای فعالیت­های اجتماعی تجهیز نشده و توان آن را نیز ندارد.

ده انگیزه برای CSR

۱ شهرت و مدیریت برند
۲ مدیریت ریسک
۳ جذب ، نگهداری و ایجاد انگیزه درکارکنان
۴ دسترسی بهتر به منابع سرمایه
۵ نوآوری و یادگیری
۶ صرفه جویی در هزینه ها و کارآیی عملیات
۷ رقابت و نفوذ در بازار
۸ مجوزهای اجتماعی برای تداوم کار
۹ ارتباط بهتر با مقامات دولتی
۱۰ بهبود مستمر و ارتقاءِ سازمانی.

مسئولیت اجتماعی شرکت ها از سیر تا پیاز

نقش دولت در برقراری و رواج CSR

دولت یکی از ارکانی است که باید به این موضوع بپردازد و می­تواند نقش برنامه­ریزی داشته باشد و قوانین را به صورتی تدوین کند که سازمان­ها را به این سمت سوق دهد همچنین با هماهنگی با NGO ها، افزایش آگاهی­های عمومی، آموزش ابزارهای مدیریتی و ایجاد محیط­های تشویقی به اشاعه این فرهنگ کمک کند.

نظرات بسته شده است.