خلاقیت در مدیریت
شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)– خلاقیت در مدیریت علاوه بر جنبه شخصی آن – که مربوط به هدایت و توسعه توانایی خلاق شخص مدیر است- متضمن دستاوردهای خلاق سازمان نیز هست. تفاوت یک مدیر خلاق با نویسنده، دانشمند یا پزشک خلاق این است که خلاقیت او تنها در کار فکری یا یدی شخص او متجلی نمی شود بلکه در کار سازمان و تمام افراد آن ظهور می یابد. برای تعریف خلاقیت در مدیریت می توان از همان تعریفی که در باره خلاقیت مطرح است یعنی عرضه ایده نو، مفید و سازنده در سازمان می توان استفاده کرد، با این تفاوت که این مقوله تنها جنبه شخصی و فردی ندارد.
بنابراین یک مدیر خلاق در سازمان جوی ایجاد می کند که هم خود و هم کارکنان دیگر به گونه ای خلاق فکر و عمل کنند ایجاد این جو مستلزم فراهم کردن شرایطی است که کارکنان به تفکر بپردازند و برای تحقق این امر نیز باید به اندیشه ها و دیدگاه ها فرصت داد تا بروز کند. اگر افراد سازمان بدانند با عرضه نظریات جدید مورد حمایت و تشویق مدیران قرار می گیرند برای تفکر بیشتر و همچنین ارائه طرح ها و ایده های ابتکاری و خلاق جهت پیشرفت کار سازمان تلاش خواهند کرد.
در یک بررسی دقیق و رسمی که در سطح ۴۵۳ شرکت تراز اول ژاپن صورت گرفته است، نشان می دهد ۵/۲۳ میلیون پیشنهاد از کارکنان این کارخانه ها دریافت شده که حدود دو سوم آن قابل اجرا، مفید و سازنده بوده است .
بنابراین با ایجاد نظام مشارکتی، به منزله یکی از راهکارهای مهم می توان فضایی خلاق و پویا در سازمان به وجود آورد.
مدیران برای رشد خلاقیت در سازمان خویش باید محل تقاطع عناصر خلاقیت را بیابند. اگر دانش تخصصی افراد سازمان، با انگیزه بالا برای کار و توانایی خلاق اندیشیدن نقطه اشتراکی بیاید در شکل و روش های سازمان نوآوری و سرانجام موفقیت های چشمگیری به وجود خواهد آمد.
برای تقویت انگیزه کارکنان، راه های مختلفی وجود دارد اما مهم ترین اصول در این زمینه همسویی هدف هاست. اگر میان اهداف فردی و سازمانی همسویی به وجود آید و افراد سازمان تحقق اهداف خود را در گروه تحقق اهداف سازمان بیابند، انگیزه زیادی برای تفکر، کار و تلاش بیشتر به دست می آورند. اگر مدیر برای تمامی کارکنان احترام لازم را قائل باشد، به آن ها اعتماد کند و تا حد امکان، سازمان را بر مبنای خود کنترلی اداره نماید، افراد خود را جزئی از نظام مربوطه می دانند و در صدد خلاقیت و نوآوری در کار بر می آیند (هرسی، ۱۹۸۸) .
برای تحقق عنصر دیگر یعنی مهارت های مربوط به خلاقیت سازمان باید از ساختاری خلاق و پویا برخوردار باشد. در این ساختار باید از نظام کنترلی شدید پرهیز و در نتیجه امنیت شغلی ایجاد کرد. به این ترتیب افراد می توانند احساس خطر نموده و از چالش های تازه و مسائل پیچیده استقبال کنند و راه های آزمون نشده را بپیمایند، زیرا برای ایجاد خلاقیت در سازمان لازم است افراد قادر به کنار گذاشتن قواعد و چارچوب های ذهنی باشند و بتوانند ایده های متعدد و تازه ای عرضه کنند که لازمه این امر داشتن استقلال رای است که مدیر می تواند مشوق ان باشد.
کارهای خلاق، مانند بسیاری از اختراعات و اکتشافات با نوعی حساسیت نسبت به موضوع که به دلیل وجود انگیزه ایجاد شده، شکل می گیرد. سپس با داشتن مهارت های تخصصی، مسئله و اهداف آن تعریف می شود و کار ادامه می یابد و سرانجام اندیشه و کار خلاق زمانی به مرحله نهایی ظهور می رسد که فرد قادر باشد خارج از قالب ها و روش های معمول، دست به خطر بزند. بدین ترتیب ملاحظه می شود که ترکیب این سه عنصر، منجر به تولید ایده ها وکارهای خلاق می شود. اگر در مدیریت نیز انگیزه لازم وجود داشته باشد، در برابر فرصت ها حساسیت به وجود می آید تا از منابع مختلف برای شکل گیری برنامه های جدید نهایت استفاده به عمل آید.
دانش تخصصی در تعیین اهداف دراز مدت وبرنامه ریزی راهبردی، نقش اساسی دارد. آن گاه باید آماده خطر کردن شد و ایده های تازه ای عرضه کرد. عرضه ایده های بدیع از آن جهت با خطر پذیری همراه است که امکان شکست آن ها همواره وجود دارد؛ اما نباید از آن ترسید.
عضویت در خبرنامه