سهم شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها در اعتلای اوضاع اقتصادی کشور

وضعیت اقتصادی ایران و مردم موضوع مهمی است که این روزها هم بسیار بیشتر به آن پرداخته می شود و در ایام انتخابات نیز شعار اصلی همه کاندیداها را تشکیل می داد. اهمیت این موضوع بر کسی پوشیده نیست و بسیاری از کارشناسان و دولتمردان معتقدند که شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها می توانند کمک شایانی به وضعیت فعلی اقتصاد کشور داشته باشند.

بسیاری از مسئولان بارها از لزوم رهانیده شدن از وابستگی اقتصاد نفتی ایران صحبت به میان آوردند و به تازگی «پرویز کرمی»، دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش بنیان معاونت علمی نیز ضمن بیان این مطلب، شرکت های دانش بنیان را ستون های مستحکم اقتصاد مقاومتی دانسته و حمایت دولت از این شرکت ها را در دستور کار چهار سال آینده دستگاه های مختلف کشور عنوان کرده است: «برای تحقق این مهم، می بایست تمامی دستگاه های قوای مقننه، قضایی و اجرایی به این سمت بروند که معضلات و موانع این حوزه نوظهور را شناسایی و برای رفع و تعدیل آن گام بردارند.»

کرمی همچنین نقش دانشگاه ها را در موفقیت شرکت های دانش بنیان بسیار مؤثر دانست و باور دارد که علاوه بر نقش آفرینی بازیگران اصلی دولتی باید مکان هایی مانند دانشگاه ها، مراکز نوآوری، شتاب دهنده ها، پارک های فناوری و… نیز به توسعه این موضوع کمک کنند: «تحقق مصرف دانش بنیان، نیازمند دانشگاه هایی است که صرفاً مدرک تولید نمی کنند و به انتهای چرخه علم و فناوری و تجاری سازی ایده یعنی تولید دانش بنیان توجه دارند. دانشگاه ها باید حرکت در مسیر ایجاد ارزش افزوده و کسب بخشی از درآمد خود را از محل فروش فناوری و محصولات یا خدمات شرکت های فناور دانشحویان و اساتید دانشگاه آغاز کنند و برای تأمین درآمدها صرفاً به بودجه های دولتی اکتفا نکنند.»

از نظر وی بهبود اقتصاد کشور نیازمند ایجاد زیست بوم کارآفرینی است و معتقد است تا چند سال آینده بزرگ ترین شرکت های حوزه خدمات کشور از همین شرکت ها هستند؛ شرکت هایی که خود به عنوان منبع سرمایه گذاری در حوزه فناوری مطرح هستند که در نتیجه بخش خصوصی باید سرمایه گذاری در حوزه پژوهش را انجام دهد تا شاهد راندمان بهتری در کشور باشیم.

«نوید فلاحت» کارآفرین استارت آپی ایرانی نیز تأثیرات دانشگاه را در این حوزه مثبت می داند ولی از وضع کنونی چندان رضایت ندارد و معتقد است تغییراتی باید در سیستم ایجاد شود تا بتوانیم شرکت های دانش بنیان را برای پیشروی اقتصاد کشور یک مسئله مؤثر بنامیم.

وی به دیجیاتو می گوید: «دانشگاه ها فعالیت های خوبی کرده اند اما مشکل همسو نبودن بافت ذهنی هیات های علمی و اساتید با این رویدادهای بین رشته ای است، اگر آگاهی از استارت آپ ها در هیات های علمی و سیاست گذاران نظام آموزشی هم روند بهتری داشته باشد ما شاهد موج جدیدی از نیروهای خلاق و در نتیجه فصل جدیدی در کارآفرینی خواهیم بود.»

او همچنین باور اشتباه مردم درباره اینکه فقط فعالیت دانشجویان رشته های فنی و الکترونیکی در استارت آپ ها به موفقیت می انجامد را نکوهش می کند و معتقد است برخی جبهه گیری ها از سمت گروهی از افراد بر سر این است که مبادا افراد موفق در آینده صرفاً از نخبگان فنی و دیجیتالی برگزیده شوند.

به گفته او، همه افراد با هر قابلیتی می توانند به زمینه رشدی اقتصاد شرکت های دانش بنیان کمک کنند: «در صنعت، هنر، فرهنگ و بسیاری از رشته های دیگر هم استارت آپ های خوبی راه افتاده که هنوز هم راه درازی در پیش است و نمونه های بارزی از موفقیت آنها را در این زمینه نیز می بینیم، ضمن اینکه استارت آپ جدا از بخش فنی قسمت های دیگری هم دارد که هر یک متخصص خود را می طلبد. امروز برای توسعه استارت آپ ها ما به منتورهای مولف و تسهیلگرانی نیاز داریم که بتوانند این مدل را شکل پذیر کنند»

فلاحت همچنین بخش های مختلف یک شرکت دانش بنیان را مجموعه ای زنجیروار برای رسیدن موفقیت آنها می داند و باورهای غلط دیگری را در این زمینه نکوهش می کند: «درخواست من از ایده پردازان این است که خود را ۹۹درصد کار ندانند، بلکه باید از این توهم دور شوند زیرا جایگاه آنها تنها ۵ درصد است.»

وی کارآفرینی را از مهم ترین دلایل رشد اقتصادی کشور می داند و کار در زمینه استارت آپ را امروزه در جایگاه نسبتا مناسبی می داند که البته هنوز جای پیشرفت دارد.

از نظر فلاحت استارت آپ ویکند ها بیشتر از دخالت دولت توانسته در این زمینه نقش مثبتی را ایفا کند: «در سال های اخیر که رویدادهای استارتاپ ویکند توانست افراد را با نگرشی جدید در کارآفرینی آشنا کند جهش خوبی صورت گرفت، در ابتدا گروهی به بی نتیجه بودن این رویدادها و نداشتن مدل های موفق اصرار داشتند، گروهی استارت آپ ها را صرفاً اتفاقی وارداتی می پنداشتند و در این میان این زیست بوم کارآفرینی ایران بود که با تحمل همه سختی ها به پایمردی در این راه کوشید. امروز در هر شهری و هر صنفی کلمه استارت آپ را می شنوید. این روند غیر از فرهنگ سازی به رشد پروژه ها و استارت آپ های زیادی منجر شده است، هزینه های زیادی را از دوش دولت برداشته و حالا وقت نتیجه است. کارآفرینی با ورود رویکرد استارت آپی جان تازه و طعم جدیدی گرفته است.»

مشاور هویت دیداری پارک علم و فناوری خراسان رضوی، حضور دولت را هم در این زمینه بی تأثیر نمی داند و حمایت های برخی افراد همچون سورنا ستاری و پرویز کرمی را در این باره بسیار پررنگ می بیند ولی نظر متفاوتی هم درباره دخالت دولت در این امور دارد: «بی شک حمایت های دولت بر هیچ فعالی در حوزه شرکت های دانش بنیان پوشیده نیست، اما دولت کوزه گری است که از کوزه شکسته هنوز آب می خورد. متأسفانه هنوز دولت نتوانسته فرهنگ استارت آپی را بر فضای فنی و علمی بدنه خودش القاء کند، اما حمایت ها باید بیشتر و توجه های رسانه ای، آموزشی توسعه یابد.»

وضع معیشتی مردم که این روزها در صحبت تمامی مسئولان دولتی دیده می شود، رابطه مستقیمی با وضعیت اقتصادی دولت دارد و با توجه به پیشرفت روزافزون تکنولوژی، چشمان بسیاری از دولتمردان به سمت حوزه ICT کشور دوخته شده تا بتواند در اعتلای این زمینه اقدامات مؤثری انجام دهد. با این حال باید به این مسئله اشاره کرد که ایجاد یک معجزه از سمت شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها امری محال به نظر می رسد و تقویت زیرساخت ها و. . . اولین قدم برای رسیدن به این امر خواهد بود که هنوز در مراحل اولیه خود قرار دارد. به نظر می رسد باید این اقدام زودتر به مرحله اجرایی برسد تا همانطور که مسئولان و البته مردم انتظار دارند، شاهد شکوفایی اقتصادی کشور باشیم.

عضویت در خبرنامه