صعود قابل توجه ایران در سفر و گردشگری ۲۰۱۷
مجمع جهانی اقتصاد (WEF) هر دو سال یک بار گزارشی را با موضوع رقابت پذیری صنعت گردشگری و سفر منتشر می کند کـه در آن کشورهای جهان را از منظر شاخص های متعددی در این زمینه، ارزیابی و رتبه بندی می کند. شاخص رقابت پذیری سفر و گردشگری بر اساس چهار مولفه اصلی شامل توانمندسازی محیط، سیاست های گردشگری، زیرساخت ها و منابع طبیعی و فرهنگی اندازه گیری می شود که هر یک از آنها تحت مشخصه های جزئی تر نیز طبقه بنـدی می شوند و در مجمـوع شاخص رقابت پذیری سفر و گردشگری ۱۴معیار را دربر می گیرد.
بر اساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۱۷، کشور اسپانیا برای دومین بار، رتبه اول را در شـاخص رقابـت پـذیری سـفر و گردشگری به خود اختصاص داده است. پس از آن کشورهای فرانسه، آلمان، ژاپن (با جهش پنج پلـه ای)، انگلسـتان، ایـالات متحـده آمریکا (با تنزل دو پله ای)، استرالیا، ایتالیا، کانادا (با جهش یک پله ای) و هلند (با تنزل چهار پله ای)، به ترتیب رتبـه های دوم تـا دهـم شاخص رقابت پذیری سفر و گردشگری را به خود اختصاص داده اند.
ایران در سال ۲۰۱۱ رتبه ۱۱۴ از بین ۱۳۹ کشور، در سال ۲۰۱۳، با ۱۶ پله صعود، رتبه ۹۸ از بین ۱۴۰ کشور، در سـال ۲۰۱۵ رتبـه ۹۷ از بین ۱۴۱ کشور و در نهایت در سال ۲۰۱۷ با ۴ پله صعود، رتبه ۹۳ از بین ۱۳۶ کشور جهان را به خود اختصـاص داده اسـت.
امتیاز ایران در شاخص رقابت پذیری سفر و گردشگری ۲۰۱۷، معادل ۴٫۳ اسـت کـه ایـن امتیـاز در سـال ۲۰۱۵، ۳٫۳ بـوده اسـت. همچنین رتبه ایران از جایگاه نهم در بین کشورهای خاورمیانه در سال ۲۰۱۵ به جایگاه هشتم در سال ۲۰۱۷ در ایـن گـروه صـعود کرده است. طبق گزارش سال ۲۰۱۷ مجمع جهانی اقتصاد، با ورود ۲٫۵ میلیون گردشگر بین المللی به ایران و حدود ۵٫۳ میلیارد دلار هزینه های پرداخت شده توسط آنها، متوسط دریافتی های ایران به ازای ورود هر گردشگر، ۱٫۶۶۵ دلار بوده است.
به طور کلی، صنعت سـفر و گردشگری با ارزش افزوده حدود ۱٫۱۰ میلیارد دلاری، سهم ۵٫۲ درصدی از کل تولید ناخالص داخلـی ایـران را تشـکیل داده و بـا ۴۷۶ هزار شغل، سهم ۹٫۱ درصدی از کل اشتغال کشور را به خود اختصاص داده است.
بررسی دقیق تر تغییرات رتبه ایران در بین زیرشاخص های اصلی، دید بهتری نسبت به بهبود چهار پله ای رتبه ایـران در سـال ۲۰۱۷ نسبت به سال ۲۰۱۵ ارائه می دهد. گزارش رقابت پذیری سفر و گردشگری نشان می دهد که ایـران در شـاخص قیمـت رقـابتی در سـال ۲۰۱۷ هماننـد سـال ۲۰۱۵ همچنان رتبه اول را کسب کرده است.
در سایر شاخص ها، به جز شاخص بهداشت و سلامت که در هر دو گزارش اخیـر، رتبـه ۹۳ را کسب کرده، در سه شاخص منابع فرهنگی، پایداری محیطی و منابع طبیعی، جایگاه ایران تنزل یافته و در سایر شاخص ها از جملـه زیرساخت های زمینی و هوایی، زیرساخت های حمل و نقل هوایی، منابع انسانی و بازار کـار، بـاز بـودن بین المللـی، زیرساخت خدمات گردشگری، محیط کسب وکار، اولویت بخشی سفر و گردشگری، آمـاده سازی فنـاوری اطلاعـات و ارتباطـات و ایمنـی و امنیت، رتبه ایران بهبود یافته است.
بدترین رتبه ایران در بین مولفه های شاخص رقابت پذیری سفر و گردشگری در سال ۲۰۱۷ مربوط به پایداری محیطـی و پـس از آن اولویت بخشی سفر و گردشگری و زیرساخت خدمات گردشگری بوده است. همچنین بهترین رتبه ایران پس از رقابـت پـذیری قیمت ها مربوط به منابع فرهنگی و زیرساخت های زمینی و هوایی است.
بررسی جزئی تر مولفه های شاخص رقابت پذیری سفر و گردشگری نشان می دهد از بین چهار مولفه توانمندسـازی محـیط، سیاسـت های سفر و گردشگری، زیرساخت ها و منابع طبیعی و فرهنگی، ایران به طور متوسط در مولفه فعال سازی محیط زیست امتیاز بهتری نسبت به سه مولفه دیگر کسب کرده است.
بالاترین امتیاز ایران مربوط به زیرمولفه های رقابت پذیری قیمت ها و امنیـت و ایمنـی به ترتیب با امتیاز ۷٫۶ و۲٫۵ بوده و کمترین امتیاز مربوط به زیرساخت های حمل و نقل هوایی با امتیـاز ۲٫۲ و منـابع طبیعـی و بـاز بودن بین المللی هردو با امتیاز ۴٫۲ بوده است.
جایگاه ایران در بین کشورهای خاورمیانه
گزارش رقابت پذیری صنعت سفر و گردشگری مجمع جهانی اقتصاد نشان می دهد رتبه ایـران از جایگـاه نهـم در بـین کشـورهای خاورمیانه در سال ۲۰۱۵ به جایگاه هشتم در سال ۲۰۱۷ بهبود یافته است. در سال ۲۰۱۷، کشور امـارات متحـده عربـی در جایگـاه اول شاخص رقابت پذیری سفر و گردشگری و پس از آن قطر و بحرین در جایگـاه دوم و سـوم در سـطح منطقـه خاورمیانـه قـرار گرفته اند.
کشورهای امارات متحده عربی، قطر و عربستان سعودی به ترتیب جایگاه شانزدهم، هجدهم و بیست ونهم در جهـان را در سال ۲۰۱۷ از نظرشاخص رقابت پذیری سفر و گردشگری به خود اختصاص داده اند.
ایران از بین ۱۴ زیر مولفه شاخص رقابت پذیری سفر و گردشگری در سـال ۲۰۱۷، در زمینـه بـاز بـودن بین المللی، رقابت پذیری قیمت ها، منابع طبیعی و منابع فرهنگی و سفر تجاری، امتیاز بـالاتر از متوسـط امتیـاز منطقـه خاورمیانـه داشته و در ۱۰ زیر مولفه دیگر، امتیاز کمتری نسبت به میانگین منطقه خاورمیانه داشته است.
نکته جالب توجـه ایـنکـه بـا وجودی که ایران در شاخص منابع طبیعی و باز بودن بین المللی پایین ترین امتیازها را در بین سایر مولفه ها داشـته اسـت، امـا در بررسی شاخص ها در سطح منطقه خاورمیانه مشاهده می شود که ایـران در ایـن دو شـاخص امتیـاز بـالاتری نسـبت بـه میـانگین منطقه دارد.
کار شناس ستاد توسعه فناوری های نرم و هویت ساز معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
عضویت در خبرنامه
نظرات بسته شده است.